بی پرده با استاندار فارس، گره‌گشایی از مشکلات عرصه کتاب
سالن غزل اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس امروز میزبان نشست محمد هادی ایمانیه استاندار فارس با همراهی حمید رضا قانعی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس و فعالان حوزه کتاب شد؛ نشستی که در قالب آن نمایندگانی از چاپخانه‌داران، ناشران، نویسندگان، انجمن‌ها و کانون‌های این حوزه، بی‌پرده مشکلات خود رابا محمدهادی ایمانیه در میان گذاشتند؛ آنچه در ادامه می‌خوانید گزارشی از این جلسه گره گشایی است.
در بازدیدی که استاندار فارس در روز پایانی هفته کتاب از کتابفروشیها داشت، بسیاری از آنها حتی فعالانی که سابقه خانوادگی بیش از نیم قرن فعالیت در این زمینه را در کارنامه دارند از کاهش فروش کتاب و درآمددر این حوزه گلایه‌مند بودند، ناشران و نویندگان از کاهش تیراژ کتاب ناراحتند و در پی آن، کار دیگر فعالان عرصه چاپ و نشر نیز رو به رکود می‌رود.
امروز صبح محمدهادی ایمانیه استاندار فارس نشستی با فرهنگ‌وران و فعالان عرصه چاپ و نشر کتاب برگزار کرد تا مهمترین مشکلات و البته راهکارهای آنها برای تحقق بهبودی در این زمینه را بشنود و تصمیماتی برای گره‌گشایی از این چالش‌ها گرفته شود.
در این نشست نماینده ناشران، چاپخانه‌داران، نویسندگان، کتابفروشیها، کانون‌های فرهنگی مساجد و دبیر انجمن اهل قلم فارس موانع، مشکلات و مسائل برزمین مانده خود را مطرح کردند ودر پایان از استاندار پاسخ گرفتند.
مدیران دستگاهها به مصوبه هفته کتاب بیتوجهی کردند
علی (داریوش) نویدگویی پیشکسوت نشر فارس، به نمایندگی از ناشران این استان سخن گفت و مهمترین مساله را در کاهش کتابخوانی و بیتوجهی مدیران به این معضل دانست.
او با اشاره به مصوبه هفته کتاب که همه دستگاهها را مکلف به ترویج فرهنگ کتابخوانی کرده، گفت: کدام یک از مدیران این هفته به صورت نمادین هم که شده چندجلد کتاب به کارکنان خود هدیه کرد، یا کدام دستگاه غیر فرهنگی حتی یک بنر به مناسبت گرامیداشت این هفته نصب کرد.
این ناشر پیشکسوت فارس ادامه داد: در زمان حاضر فارس ۳۰۰ ناشر دارد اما شمار کتابفروش‌های عمومی فعال در شیراز به ۳۰ نمی‌رسد و البته با وجود مشکلات موجود همینکتابفروشی‌هایی که ادامه فعالیت می‌دهند نیز شهامت بالایی دارند.
او با بیان اینکه در هیچ جای جهان کتابهای صوتی جایگزین کتاب کاغذی نشده، یادآور شد که مدارس و بسیاری از اداره‌های ما از دیرباز قرائت‌خانه داشتند که امروز تعطیل یا کم‌رونق شده‌اند.
ناشران پرشمار و بی انجمن فارس
آنطور که ناشر برگزیده ۱۹ دوره کشور اذعان کرد: ناشران فارس انجمنی برای پیگیری و حل مسائل فعالان این عرصه ندارند و این عاملی برای حل نشدن بسیاری از مشکلات آنها است.
او خطاب به استاندار فارس نیز گفت: اکنون که در راس مدیریت فارس هستید، توجه بیشتری به حل مشکلات فعالان عرصه کتاب داشته باشید، زیرا باید “فاتحه استانی که در آن کتاب مغفول بماند را خواند”.
مصوبه‌های حمایتی که در فارس زمین‌گیر شد
محمد درخشان،کتابفروش باسابقه شیرازی از طرف کتابفروش‌های فارس سخن گفت و به برخی از حمایتهای قانونی اشاره کرد که هست اما در فارس اجرایی نشده است.
به گفته او یکی از این موارد حمایت‌هایی در زمینه پرداخت بهای حامل‌های انرژی و بیمه کارکنان کتابفروشها است که باید با ضریب فرهنگی محاسبه شود.
آنطور که درخشانی گفت این مصوبه اکنون در تهران و برخی دیگر از استان‌ها به خوبی اجرایی شده اما دستگاه‌های خدمت‌رسان فارس هنوز زیربار آن نرفته‌اند.
مساله دیگری که این کتابفروش فارسی با استاندار و البته در حضور مدیرکل امور مالیاتی فارس در میان گذاشت، معافیت مالیاتی کتابفروشیها بود؛ به گفته درخشان کتابفروشی‌های بزرگ دارای حسابدار هستند و توان اداری تکالیف قانونی خود برای پیگیری و بهره‌مندی از این معافیت را دارند و مساله آنها حل شده است اما اما کتابفروشی‌های کوچک و عمدتا در شهرستان‌های فارس که تنها با یک یا ۲ نیرو اداره می‌شوند توان استخدام حسابدار و پییگیری این فرآیند را ندارند و از این امکان قانونی بی‌بهره می‌مانند.
او از اداره‌کل امور مالیاتی فارس خواست در این باره مماشات و همکاری بیشتری با کتابفروشیها داشته باشد.
درخشان اضافه کرد: بر اساس مصوبه‌های قانونی هیات دولت کتابفروشیها اجزه فعالیت در محیط مسکونی را دارند، از سال گذشته شورای شهر این فعالیت را با پرداخت عوارض سه هزارم مجاز اعلام کرد که رقم بالایی نمی‌شود، اما طی فرآیند آن در شهرداری باید شتاب گیرد و تسهیل شود.
از نمایشگاه‌های کتاب بی‌متولی تا لزوم احیای بن‌های کتاب دانشجویی
نماینده کتابفروشی‌های فارس، برپایی نمایشگاه‌های کتاب بی‌سروسامان و بدون متولی واحد را از دیگر نقاط ضعف عرضه کتاب در فارس عنوان کرد و گفت: بهتر است به طور کلی این تولیگری به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس سپرده شود.
او به فعالیت دشوار کتابفروشیها و اشتغالزایی چندین نفری هشت تا ۱۰ کتابفروشی شیراز، یادآور شد: کتابفروشیها تنها اماکنی هستند که کالای خود را با قیمت پنج سال پیش عرضه می‌کنند؛ بنابراین شایسته است مورد حمایت تسهیلاتی قرار گیرند.
او از بن‌های کتابی که در گذشته نه چندان دور به دانشجویان و کارکنان دستگاهها برای خرید کتاب داده میشد نیز یاد کرد و گفت: این بن‌ها در جهت حمایت از کتابفروشها باید احیا شود.
درخشان در ادامه از استاندار فارس خواست تا ارگان‌های دولتی که اقدام به خرید کتاب می‌کنند را ملزم به خرید از کتابفروشی‌های فارس کند و مکانی نیز برای نمایش و عرضه تازه‌های کتابفروشیها در نظر گرفته شود.
حلقه دیگر تولید کتاب چاپخانه داران هستند که آنها نیز در این دیدار طوماری از موانع و چالش‌هایی نیازمند حل شدن با خود داشتند تا برای چاره‌جویی به استاندار فارس عرضه کنند.
دلالان؛ استخوانی در گلوی چاپخانه‌دارای فارسی
جواد اشرافی از اعضای اتحادیه چاپخانه‌داران فارس به نمایندگی از این صنف سخن گفت و اظهار کرد که چاپ رابطه مستقیمی با فرهنگ و سلامت استان دارد و فعالان این حوزه باید از صلاحیت فنی و فردی برخوردار باشند.
او واسطه ها و دلالان را بزرگترین مشکل چاپخانه‌های این استان خواند و توضیح داد: یک سری افراد واسطه‌گر، بدون مجوز و از خانه سفارشات چاپ سراسر فارس را دریافت می‌کنند، به خارج از استان می‌فرستند و در پایان سود ناشی از آن را به یب میزنند.
آنطور که اشرافی گفت: برخورد با این افراد بهعهده پلیس فتا است و تا کنون نیز نامه‌نگاری‌های صنعتریال معدن و تجارت این استان و دیگر نهادهای متولی اثری نداشته است.
او هشدار داد که چاپ با سلامت و امنیت جامعه در ارتباط است اما اکنون این عرصه جولنگاه دلالان بدون مجوز و نظارت شده است.
اشرافی اضافه کرد: برخی از واحدهای صنفی دارای مجوز کپی نیز غیرقانونی وارد عرصه چاپ شده و واسطه‌گری می‌کنند؛ اعتراض کردیم اما اکنون پنج‌سال است که مسکوت مانده است.
او نیز درخواستی مشابه درخواست کتابفروشان از استاندار فارس داشت؛ اینکه دستگاه‌های استانی درخواست‌های چاپ خود را به مراکز مجوز دار بومی عرضه کنند و فهرست و توانمندی چاپخانه داران فارس را نیز می‌توانند از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بگیرند.
او به یک تجربه خود نیز اشاره کرد، جایی که برنده مناقصه یک دستگاه دولتی هرمزگان شده اما اولویت را به بومی‌های بندرعباس داده‌اند؛ اما چنین چیزی در فارس رعایت نمی‌شود.
اشرافی در پایان نیز فعالیت چاپ را “آمیزه‌ای صنعت و هنر” خواند و از مدیرکل مور مالیاتی فارس خواست تا به چاپخانه‌ها نگاه تجاری محض نشود.
اهالی کتاب نه، “جامعه کتاب” می‌خواهیم
بیژن کیا که به نمایندگی از نویسندگان فارس سخن می‌گفت، اذعان کرد که اکنون جامعه کتاب در فارس شکل نگرفته و شاهد فضایی گلخانه‌ای از فعالیت تالیف، چاپ، نشر و عرضه کتاب هستیم.
به عقیده او باید انجمن و شورای مرکزی کتاب شکل گیرد و بسیاری از تولی‌گری‌ها بر این عرصه برون‌سپاری شود.
او از “مهاجرت” آثار نویسندگان فارس به خارج از استان نیز گلایه کرد و گفت: اکنون نیازمند زیست بوم کتاب در فارس هستیم و باید هویت استانی کتاب در این استان شکل گیرد.
وی با اشاره به قطب بودن دانشگاه شیراز در رشته ادبیان فارسی، از فقدان رشته ادبیات داستانی در این دانشگاه انتقاد کرد.
کتابخانه‌هایی که به روز نمی‌شوند
علی مظفری به نمایندگی از کانون‌های مساجد فارس سخنرانی کرد و به روز نشدن منابع کتابخانه‌ای بیش از ۵۰۰ کتابخانه کانون‌های مساجد را از مهمترین کمبودهای فارس دانست که سبب از دست رفتن پایگاه‌های فکری ما نزد نوجوانان و جوانان می‌شود.
مظفری یادآور شد: از دولت گذشته تا کنون منابعی به این کتابخانه‌ها افزوده نشده است.
او استفاده چندگانه و نامربوط از این فضا و مشکلات پرداخت بیمه و حقوق کتابداران این کتابخانه‌ها را نیز به فهرست مشکلات کانون‌های مساجد فارس اضافه کرد و خواستار حمایت در این زمینهها شد.
جای خالی چاپ پرشمار کتابهای بریل، تنها ۷۰۰ میلیون لازم است
حسن دهقان دبیر انجمن اهل قلم شیراز نیز در این نشست از استاندار خواست کمک کند تا فضاهای کتابخانه‌های عمومی بیش از پیش در اختیار برپایی نشست‌های انجمن‌های ادبی قرار گیرد.
او در ادامه به یکی از مشکلات بزرگ کتابخوانی فارس اشاره کرد که البته برای حل آن هزینه چندانی نمی‌خواهد.
به گفته دهقان دستگاه چاپ کتاب بریل برای جامعه نابینایان فارس در این استان وجود ندارد در حالی که می‌توان با اختصاص ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان آن را خریداری و در اختیار یکی از انجمن‌های مربوط به گروه قرار دارد.
دبیر انجمن اهل قلم شیراز در پایان سخنان خود گفت: حق اوز برای انتخاب به عنوان پایتخت کتاب کشور ادا نشده در حالی که سال‌ها به جمع پنج فینالیست راه یافته و این نیازمند دیپلماسی فرهنگی از فارس است.
دهقان این را هم اضافه کرد که روستاهای دوستدار کتاب فارس که اتفاقا بیشترین تعداد در سطح استان‌های کشور نیز هستند، پس از پرداخت همان جایزه سال انتخاب، “رها می‌شوند” و دیگر مورد توجه قرار نمی‌گیرند.
تشکیل یک تیم سه نفره و راهکارهای استاندار برای گره‌های کهنه عرصه کتاب
استاندار فارس که در تمام دقایق سخنرانی فعالان عرصه کتاب در حال یادداشت مشکلات و راهکارهایی بود که آنها ارائه می‌کردند در پایان به یکایک این سخنان پاسخ گفت.
ایمانیه ابتدا تیم سه نفره از مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامدیرکل کتابخانه‌های عمومی و مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب کشور تشکیل داد و در ادامه نظارت و پیگیری حل بسیاری از چالش‌های مطرح شده را به آنها سپرد.
نخستین ماموریت استاندار فارس به این تیم سه نفره مطالبه گری آنها از دستگاه‌های غیرفرهنگی برای ادای مسئولیت‌هایشان در ترویج فرهنگ کتابخوانی بود.
علاوه براین این سه مدیر فرهنگی فارس موظف شدند تا گزارشی از هزینه‌کرد دستگاه‌های دولتی برای هدیه به کارکنان و مهمانان تهیه کنند و در ادامه نظارت کنند تا از امسال به بعد یک سوم این اعتبار برای هدیه کتاب و یک سوم برای هدیه صنایع دستی بومی فارس هزینه کنند.
ایمانیه با اشاره به مصوبه احداث کتابخانه در کننار همه مجتمع‌های مسکونی نهضت ملی مسکن، قانعی، منوچهری و فیروزی را مامور نظارت و پیگیری تحقق این مصوبه کرد.
استاندار فارس گفت: همه دستگاه‌های دولتی باید کتابخانه داشته باشند و مشخصی باشد در چه ساعت‌هایی به کارکنان و مراجعان خود خدمت‌رسانی می‌کنند.
ایمانیه به این تیم سه نفره عرصه کتاب ماموریت داد تا فعالیت کتابخانه‌های فرهنگسراها و اداره‌های دولتی را رصد و گزارش ارائه کنند.
استاندار فارس با تاکید بر به حق بودن خواسته فعالان عرضه کتاب، تولیگری نمایشگاه‌های کتاب استانی را به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سپرد و گفت: شهرداری، دانشگاه علوم پزشکی یا هر دستگاه دیگر برای برپایی این نمایشگاه باید از فرهنگ و ارشاد مجوز دریافت کنند.
او برای تشکیل انجمن ناشران و نیز احیای بن کتاب نظر مساعد خود را اعلام کرد.
استاندار فارس از اداره کل امور مالیاتی خواست تا برای بهره‌مندی کتابفروشی‌های شهرستانی فارس از معافیت مالیاتی کمک کند و بررسی پرداخت تسهیلات به کتابفروشی‌های نیز به مثلث تشکل شده از مدیران متولی کتاب سپرد.
ایمانیه با بیان اینکه خرید دستگاه‌های دولتی فارس از کتابخانه‌های استان درست است اما قانون بیان کرده که دستگاهها باید نیازهای خود را به کمترین قیمت ارائه شده بسپارند؛ بنابراین لازم است کتابفروشی‌های فارس در ابتدای امر به درآمد کمتر رضایت دهند تا فرهنگ خرید از داخل جا بیفتد.
وی خواست تا بحث فعالیت کتابفروشیها در محیط مسکونی و حمایتهای قانونی در پرداخت هزینه حامل‌های انرژی همراه با مستندات ارائه شود تا پس از بررسی در این زمینه اقدامات لازم انجام شود.
استاندار فارس پیشنهاد داد: لابی استانداری و دیگر دستگاه‌های دولتی در مدتی مشخص، بدون دریافت وجهی، به نمایش کتابهای کتابفروشیها اختصاص یابد.
ایمانیه بار دیگر پیشنهاد خود برای گردش کتابهای دسته دوم در کتابفروشی‌های شیراز را مطرح کرد و خواست تا فعالان این عرصه کمک کنند تا ضمن کاهش قیمت کتاب و افزایش کتابخوانی ، درآمدزایی این واحدها نیز بهبود یابد.
استاندار فارس بابیان اینکه مقابله با واسطه گری اینترنتی در عرصه چاپ مربوط به پلیس فتا است، گفت: این مساله در نشستی با فرمانده نیروی انتظامی فارس پیگیری می‌شود.
ایمانیه با اشاره به انتقاد بیژن کیا از نبود رشته ادبیات داستانی در فارس، گفت: این مساله با مسئولان دانشگاه شیراز در میان گذاشته می‌شود.
او درباره کتابخانه‌های کانون‌های مساجد نیز از مدیر کانون‌های مساجد فارس خواست تا معاونت یا مشاوری برای پیگیری امور کتابخانه‌ها منصوب کند.
استاندار فارس نیاز نابینایان فارس به دسترسی به کتاب را نیز ندیده نگرفت و برای تامین اعتبار مورد نیاز دستگاه چاپ بریل با همکاری خیران و شهرداری، قول مساعد داد.
ایمانیه در پایان از همه فعالان عرصه کتاب و مردم فرهنگ دوست فارس خواست تا فرهنگ نذر کتاب را در سراسر این استان ترویج کنند.
